Những năm gần đây, nhận thức về an toàn phòng cháy chữa cháy tại nhà ở và chung cư ngày càng tăng. Người dân bắt đầu chủ động trang bị thiết bị thoát hiểm để đề phòng hỏa hoạn, đặc biệt là dây thoát hiểm. Đây là thiết bị đơn giản nhưng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ tính mạng khi xảy ra sự cố. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách lựa chọn sản phẩm đúng chuẩn. Nhiều trường hợp vì thiếu hiểu biết hoặc ham rẻ mà mua phải hàng kém chất lượng, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng khi sử dụng.
Sự thật là một thiết bị tưởng chừng nhỏ bé như dây thoát nạn lại là “phao cứu sinh” trong thời điểm khẩn cấp. Vì vậy, chỉ một quyết định sai lầm khi mua cũng đủ tạo ra rủi ro lớn. Để giúp bạn tránh tình trạng “tiền mất tật mang”, bài viết này sẽ phân tích 3 lỗi nguy hiểm nhất khi mua dây thoát hiểm, đi kèm giải pháp giúp bạn lựa chọn đúng sản phẩm, đúng tiêu chuẩn an toàn.
1. Lỗi thứ nhất: Chọn dây thoát hiểm không có chứng nhận chất lượng
Lỗi thường gặp nhất – và nguy hiểm nhất – là mua phải sản phẩm không có kiểm định. Thị trường hiện nay rất nhiều loại dây trôi nổi, không ghi rõ nguồn gốc, thậm chí được nhập theo lô giá rẻ từ các xưởng thủ công. Với đặc thù là thiết bị liên quan trực tiếp đến tính mạng, việc sử dụng hàng không đạt chuẩn có thể gây đứt dây, đứt móc neo hoặc cháy dây khi tiếp xúc nhiệt cao.
Một chiếc dây không có chứng nhận thường không đáp ứng đủ ba tiêu chí: chịu tải, chịu nhiệt và độ ổn định. Khi thoát hiểm từ độ cao 10–20 mét, lực kéo tác động lên dây lớn hơn nhiều so với bạn nghĩ. Nếu dây chỉ đạt chất lượng thấp, nguy cơ đứt là rất lớn, đặc biệt khi có hai người cùng bám hoặc khi người dùng đang hoảng loạn.
Sản phẩm đạt chuẩn thường có tem kiểm định, ghi rõ tải trọng tối đa, vật liệu cấu tạo, và tiêu chuẩn sản xuất. Nhiều dòng dây cao cấp còn được thử nghiệm trong mô phỏng môi trường cháy để đảm bảo không bị cháy xém hoặc biến dạng. Vì vậy, khi mua, bạn nên tránh tuyệt đối các sản phẩm không có thông tin rõ ràng hoặc giá rẻ bất thường.
Hãy nhớ rằng, thiết bị cứu sinh không phải nơi để tiết kiệm. Một vài trăm nghìn đồng chênh lệch có thể là ranh giới giữa an toàn và tai nạn đáng tiếc.
2. Lỗi thứ hai: Không chọn đúng loại dây thoát hiểm phù hợp với nhu cầu
Nhiều gia đình mua theo cảm tính mà không hiểu sự khác nhau giữa các loại dây. Có người mua thang dây trong khi nhà ở lại cao tầng; có người mua dây quá ngắn so với độ cao thực tế; và phổ biến nhất là chọn sai cơ chế hoạt động.
Hiện nay có hai dòng thiết bị phổ biến: thang dây và dây hãm tốc tự động. Thang dây yêu cầu người dùng phải leo xuống từng bậc. Điều này không đơn giản trong điều kiện khẩn cấp khi khói dày đặc, tâm lý hoảng loạn và có thể đang bồng trẻ nhỏ. Thang dây cũng không phù hợp với người lớn tuổi, người yếu tay hoặc người có vấn đề về thăng bằng.
Trong khi đó, bộ dây thoát hiểm tự động sử dụng cơ chế hãm tốc, giúp người dùng chỉ cần đeo đai và thả người xuống. Thiết bị tự động điều chỉnh tốc độ rơi, tạo sự ổn định và an toàn ngay cả khi người dùng không có kỹ năng leo trèo. Đây là lựa chọn tối ưu cho chung cư, nhà cao tầng từ 7 tầng trở lên và gia đình có người già hoặc trẻ em.
Việc chọn sai loại dây dẫn đến khó sử dụng trong thực tế. Nhiều người mua thang dây nhưng khi xảy ra cháy lại không đủ sức để leo xuống. Một số trường hợp vì quá hoảng loạn mà trượt khỏi bậc thang hoặc mắc kẹt giữa chừng. Điều đáng nói là những rủi ro này có thể tránh được nếu lựa chọn thiết bị phù hợp ngay từ đầu.
Trước khi mua, bạn cần xác định số tầng nhà, người trong gia đình có đủ sức khỏe sử dụng hay không, và ưu tiên mức độ an toàn trong dài hạn. Thiết bị phù hợp luôn phải là thiết bị mà bất kỳ thành viên nào cũng có thể sử dụng được.
3. Lỗi thứ ba: Không kiểm tra điểm móc neo và khả năng lắp đặt tại nhà
Một sai lầm phổ biến khác là mua thiết bị nhưng lại không xem trước nhà mình có thể lắp đặt được hay không. Nhiều người chỉ coi trọng chất lượng dây mà quên mất điểm neo mới là yếu tố quyết định. Nếu móc neo yếu hoặc không cố định được vào vị trí chắc chắn, thiết bị dù tốt đến đâu cũng không thể đảm bảo an toàn.
Một số gia đình sống trong căn hộ không có ban công, cửa sổ nhỏ hoặc tường thạch cao mỏng. Trong những trường hợp như vậy, bạn phải chọn loại dây phù hợp hoặc thêm phụ kiện hỗ trợ để tạo điểm cố định chắc chắn. Một số người mua thang dây có móc chữ V nhưng cửa sổ lại không có mép để móc, dẫn đến không sử dụng được khi có cháy.
Ngoài ra, nhiều gia đình không kiểm tra chiều dài dây trước khi mua. Dây quá ngắn sẽ không đủ để tiếp đất; dây quá dài lại gây rối, khó thao tác và không kiểm soát được tốc độ rơi. Gia đình nằm ở tầng 10 nhưng lại mua dây dài 15 mét, hoặc ngược lại, là lỗi xảy ra rất thường xuyên.
Hãy thực hiện một bước đơn giản nhưng quan trọng: xác định chính xác độ cao từ vị trí thoát xuống mặt đất. Sau đó mới chọn chiều dài phù hợp. Đồng thời, kiểm tra xem cửa sổ, ban công, lan can hoặc dầm nhà có đảm bảo chịu lực hay không.
Giải pháp giúp bạn tránh 3 lỗi nguy hiểm này
Để chọn được dây thoát hiểm an toàn, bạn cần kết hợp ba yếu tố: chất lượng – phù hợp – khả năng lắp đặt. Khi đã xác định rõ nhu cầu, hãy ưu tiên những sản phẩm có thương hiệu uy tín, thông số kỹ thuật rõ ràng và lời khuyên từ người có kinh nghiệm.
Nhiều gia đình, đặc biệt ở chung cư cao tầng, đã chuyển sang sử dụng bộ dây thoát hiểm tự động vì cơ chế dễ dùng và an toàn hơn trong thực tế. Sự tiện lợi này giúp mọi thành viên đều có thể thoát nhanh mà không cần kỹ năng. Trong khi đó, thang dây vẫn phù hợp với nhà thấp tầng, ngân sách vừa phải hoặc gia đình có người khỏe mạnh, dễ thao tác.
Điều đáng lưu ý là dù bạn chọn loại nào, cũng nên dành thời gian học cách sử dụng trước khi cất giữ. Không cần thực hành thật ở độ cao, chỉ cần thử lắp đặt điểm neo, đeo dây, kiểm tra hướng thoát để quen thao tác. Việc này giúp giảm căng thẳng khi xảy ra sự cố và đảm bảo bạn không phải học mọi thứ trong lúc đang hoảng loạn.
Ngoài ra, thiết bị thoát hiểm cần được bảo quản đúng theo hướng dẫn: để nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp, và kiểm tra định kỳ mỗi 6 tháng để đảm bảo dây không bị hư hại do môi trường.
Đừng để một quyết định sai lầm trở thành nỗi hối hận
Dây thoát nạn là thiết bị nhỏ nhưng mang giá trị lớn, đôi khi là giá trị của một mạng người. Ba lỗi nguy hiểm – mua hàng không chứng nhận, chọn sai loại dây và không xem xét khả năng lắp đặt – là những sai lầm nhiều người đã mắc phải rồi mới nhận ra mình đã đặt an toàn của cả gia đình vào rủi ro.
Trang bị đúng ngay từ đầu giúp bạn an tâm hơn trong mọi tình huống. Khi ngọn lửa chỉ cách mình vài mét, bạn sẽ không còn thời gian suy nghĩ xem dây có chắc không, điểm móc có chịu lực không hay mình có đủ sức để leo không. Mọi lựa chọn phải được đưa ra từ trước, khi bạn còn có thời gian để cân nhắc.
Vì vậy, hãy cẩn trọng khi mua thiết bị thoát hiểm, xem đây là khoản đầu tư cho sự an toàn lâu dài. Khi lựa chọn đúng, bạn không chỉ bảo vệ bản thân mà còn tạo một “hàng rào sinh mạng” cho tất cả thành viên trong gia đình. Nếu bạn chưa biết loại nào phù hợp nhất với nhà mình, tôi có thể giúp phân tích thêm theo số tầng, vị trí cửa sổ, cấu trúc nhà hoặc đối tượng sử dụng. Hãy hỏi bất cứ lúc nào bạn cần!